2.1 Participatie | Programmabegroting 2021-2024

Wat willen we bereiken?

Onze opgave is om een omvangrijke en diverse doelgroep van mensen met een kleine en een grote afstand tot de arbeidsmarkt, al dan niet met een arbeidsbeperking, aan werk te helpen. Werk waarin mensen hun talenten kunnen inzetten en zich kunnen ontplooien. Een grote uitdaging is om een goede match te maken tussen de openstaande vacatures en mensen met een uitkering. We verwachten als gevolg van COVID-19 een grotere instroom in de bijstand en onder het huidige beleid zullen we dus meer inzetten op re-integratie. Onduidelijk is of uitstroom naar werk mogelijk is (zijn er vacatures, aansluiting vraag-aanbod) en hoeveel extra uitvoeringscapaciteit dit vraagt. We verwachten een grotere tweedeling op de arbeidsmarkt: in bepaalde sectoren zal er krapte zijn en in andere delen zijn er overschotten en geen vacatures. De match tussen vraag en aanbod wordt lastiger. Voor een groot deel van de bijstandspopulatie zal het moeilijk blijven om te gaan werken. Zij ervaren veel arbeidsbeperkingen en andere belemmeringen. We zoeken naar instrumenten en werkwijzen die zo goed mogelijk bij de verschillende doelgroepen passen. Ons uitgangspunt is dat werk de beste vorm van participatie is. Daarom is dat de eerste insteek bij ondersteuning van kwetsbare inwoners. We verwachten van mensen dat ze, ook als er sprake is van beperkingen, het arbeidsvermogen dat ze hebben aanspreken en benutten. Elke stap naar werk is waardevol; wij stimuleren daarom deeltijdwerk, zetten in op trajecten voor arbeidsbeperkten met gebruik van loonkostensubsidie, jobcoaching en gericht op ontwikkeling loonwaarde. Daarbij stimuleren we het volgen van een opleiding en leerwerktrajecten en bieden we nazorg als mensen weer aan het werk zijn.

De bijstandspopulatie is in augustus met 5% gestegen ten opzichte van 1 januari 2020. Op dit moment zijn dat nog vooral de jongeren, die hebben gewerkt met tijdelijke contracten. Na de zomer wordt verwacht dat ook 27-plussers hun baan gaan verliezen. Een aantal hebben eerst recht op WW uitkering dus de grootste effecten zijn in 2021 zichtbaar. Stijging in 2020 wordt geschat op 10% op 31 december 2020. Verwachte stijging 2021 is wederom 10% groei aan uitkeringen.

Vanwege COVID-19 is de jeugdwerkloosheid dus flink toegenomen. Jongeren zijn onder andere door flexibele contracten een kwetsbare doelgroep op de arbeidsmarkt en stromen snel de bijstand in. Daarbij leidden de veranderingen rond Wsw en Wajong al tot een grotere groep jongeren met meer arbeidsbelemmeringen binnen de Participatiewet. Jongeren tussen de 16-27 jaar en met name kwetsbare jongeren, ook zonder uitkering, zijn binnen onze gemeente een doelgroep met prioriteit. Vanuit een integrale benadering bieden wij ondersteuning gericht op een duurzaam traject van onderwijs en werk. Daarnaast is ook de oudere werkzoekende een belangrijke groep; zij komen in deze arbeidsmarkt lastig aan werk.

We stimuleren de aanpak van laaggeletterdheid: het verbeteren van basisvaardigheden is geen doel op zich. Wij zien het als een basis om te kunnen leren en als middel om goed mee te kunnen doen in de samenleving.
We willen de arbeidsmarktpositie van kwetsbare mensen verbeteren en zoeken naar een duurzame oplossing, met meer eigen kracht. Uit het experiment 'Zelf aan het stuur en op maat', de pilot van zorg naar werk en de pilot Intensieve aanpak zorgprofielen, is gebleken dat extra aandacht en contact leidt tot meer uitstroom naar werk en meer participatie en regie van de inwoner. Wij hechten waarde aan deze resultaten en proberen deze werkwijzen zoveel mogelijk te vertalen naar de dienstverlening.

De visie van het nieuwe wetsvoorstel Inburgering –'iedereen doet mee, het liefst via betaald werk en daar moet de inburgering aan bijdragen'– sluit aan bij het huidige beleid en de praktijk van gemeente Oss. Wij geloven in de mogelijkheden van de inburgeringsplichtigen. Door te investeren in participatie zorgen we ervoor dat alle inburgeringsplichtigen snel en volwaardig meedoen in de Nederlandse maatschappij, liefst via betaald werk.

We werken aan de volgende doelstelling(en):

Wat gaan we hiervoor doen?

Activiteit	Wanneer gereed (kwartaal/jaar)?
In onze dienstverlening gaan we uit van zelfregie van de inwoner en implementeren de Samenwerkwijze Oss.	Continue
We blijven inzetten op toeleiding naar werk met een variatie aan re-integratie-instrumenten.Een goede inschatting van de mogelijkheden (praktijkdiagnose via Rotonde en arbeidstraining via Rotonde of in het netwerk), samen met de inwoner, is daarbij van belang.	Continue
We zoeken naar vacatures en werkplekken en zorgen voor goede matching. Daarnaast organiseren we activiteiten voor werkgevers en werkzoekenden om op informele wijze contact te leggen, zoals een vacature-café en speeddates.	Continue
De uitvoering van Tozo 1 en 2 hebben we voortvarend opgepakt. Voor deze Tozo-aanvragers willen we de economische schade beperken, de werkloosheid minimaliseren en de instroom in de bijstand beperken. Daarom zetten we in op “van werk-naar-werk trajecten” voor de groep ondernemers, die nu gebruik maken van de Tozo regeling. We gaan in gesprek om te kijken welke dienstverlening nodig is om aan het werk te blijven. Dan kan gaan om (om)scholing, verbinding leggen in een netwerk, schulddienstverlening of bemiddeling naar werk in sectoren waar nu kansen liggen.	Continue
Ook in onze arbeidsmarktregio vanuit Noordoost Brabant Werkt wordt een plan gemaakt voor 'van werk naar werk' trajecten om massaontslagen ten gevolge van de pandemie te voorkomen. In de regio wordt inzet gepleegd op de ondernemer, die nu gebruik maakt van de NOW regeling.	Continue
Naast de 'van werk naar werk' trajecten, zullen de reguliere Tozo werkzaamheden doorlopen in 2021 tot en met 2023. Denk daarbij aan heronderzoeken, aflossing van verstrekte bedrijfskredieten en nieuwe aanvragen door verlenging van de Tozo regeling na 1 oktober 2020.	Continue
We investeren in preventie en voorkomen dat inwoners langdurig in de bijstand komen. Daarom ondersteunen we kwetsbare jongeren (NUG) om ze terug te brengen naar school of werk, ondersteunen we inwoners voor einde ANW en investeren we in zelforganisatie (JobOn, voorheen de Broekriem).	Continue
We bereiden met 11 gemeenten uit de regio en IBN een nieuwe samenwerkingsovereenkomst (per juli 2021) voor, over een uitvoeringsscenario voor de voorziening beschut werken en de re-integratie van inwoners met een arbeidsbeperking.	college/raadsbesluit Q1 2021
Wanneer nodig plaatsen wij inwoners op een beschutte werkplek. Hoewel wij achterblijven op de taakstelling 2020 (106 fte van 31 uur, dus 3286 uur) zijn we een van de koplopers in Nederland met realiseren van beschut werk.	Continue
We vertalen de onderzoeksresultaten van het experiment ‘Zelf aan het stuur en op maat’ (Tilburg University), de evaluatiegegevens van de regionale pilot ‘van zorg naar werk’ en onze aanpak voor uitkeringsgerechtigden met een zorgprofiel (PIAZ) in onze dienstverlening. Deze dienstverlening is gericht op de meest kwetsbare groep in ons bestand. Vaak mensen die wat ouder zijn, langdurig gebruik maken van de uitkering, laaggeletterd zijn, en bekend zijn bij zorg- en welzijnsinstellingen. Met aandacht en contact doorbreken we een sociaal isolement, proberen we te activeren en het sociaal netwerk te versterken. Juist in crisistijd is investeren in deze groep cruciaal.	Continue
We blijven onze inzet op kwetsbare jongeren zonder uitkering voortzetten. Deze doelgroep bestaat uit circa 160 jongeren, voornamelijk vergunningshouders en jongeren uit het voortgezet speciaal onderwijs en praktijkonderwijs. De consulenten uit het jongerenteam benaderen deze jongeren actief en begeleiden ze naar school of werk en zorgen dat ze hun werk behouden via inzet van jobcoaching.	Continue
Voor een integrale aanpak voor jongeren tussen de 16 en 27 jaar met problemen op meerdere leefgebieden, werken we intern samen en betrekken externe partners, zodat er voor de jongeren integrale maatwerktrajecten worden gerealiseerd. Deze aanpak geven we vorm op het snijvlak van programma 1 en 2.	Continue
Het aantal jongeren in de uitkering stijgt. Zij zijn vaak de eerste groep die ontslagen worden, ook omdat ze vaak met tijdelijke contracten werken. De groep jongeren tot 27 jaar is gestegen van 173 op 1 januari naar 202 op 1 augustus 2020. Dat is een stijging van 17%. Deze jongeren moeten zeker niet thuis op de bank zitten met een uitkering. Daarom zijn we met IBN in gesprek of ze daar tijdelijk in dienst kunnen komen. Vanuit hun werkplek bij IBN worden ze dan bemiddeld naar werk. Deze opdracht kan een onderdeel zijn van het nieuwe partnership.	Continue
Oudere werkzoekenden ondersteunen we met specifieke instrumenten, die we in regionale samenwerking hebben ontwikkeld.	Continue
Vergunninghouders ondersteunen we actief bij inkomen (ontzorgen in het eerste half jaar en stimuleren van de financiële zelfredzaamheid voor de periode daarna), inburgering en toeleiding naar werk of opleiding. In het nieuwe stelsel komen drie leerroutes: de Onderwijsroute, de B1-route en de Z(zelfredzaamheids)-route. Deze leerroutes moeten we inkopen en hierbij werken we zoveel mogelijk samen met 11 regiogemeenten.	Q3 2020 in Raad
We doen mee aan de landelijke pilot “van A2 naar B1” niveau; daarbij zijn wij hoofdaanvrager voor onze regio.	Continue
De nieuwe wet Inburgering gaat gelden vanaf juli 2021. We zorgen voor tijdige implementatie.	Continue
We monitoren de afspraken die gemaakt zijn voor Social Return. Dit is uitbesteed aan het expertisecentrum van IBN.	Continue
We realiseren leerwerktrajecten (MBO niveau 1 en 2) in diverse sectoren, zoals logistiek, metaal, bouw, zorg, horeca, ICT, schoonmaak en taxi, in samenwerking in de regio.	Continue
Vanuit de WEB-middelen (Wet Educatie Beroepsonderwijs) zetten we actief in op het verbeteren van de basisvaardigheden van volwassen inwoners van Oss. Dit doen we met regionale en lokale partners. Het betreft zowel formele educatie (erkend diploma) als non formele educatie (laagdrempelig en vaak springplank naar formele educatie). In afstemming met de regio geven we prioriteit aan laaggeletterden met Nederlands als eerste taal (NT1), uitkeringsgerechtigden, jongeren en andere kwetsbare doelgroepen: nugger, laagopgeleide ouders met jonge kinderen, ex-inburgeraars. Voor de uitvoering van de formele WEB-trajecten werken we de komende jaren samen met Capabel Taal.	Continue
We werken voor een brede aanpak van laaggeletterdheid. Het Taalhuis heeft binnen het taalnetwerk een centrale, verbindende rol in de aanpak van laaggeletterdheid. Voor de aanpak laaggeletterdheid volgen we de activiteitenagenda van het beleidsplan ‘Meedoen begint bij de basis’. We geven concreet aandacht aan bewustwording en bespreekbaar maken van de problematiek, preventie, signaleren van de doelgroep en een passend taalaanbod. Jaarlijks willen we zo van minimaal 100 mensen hun basisvaardigheden verbeteren.	Continue