Programma 8. Aantrekkelijk wonen in Oss

Ons buitengebied is groot, gevarieerd en natuurrijk en daarmee aantrekkelijk voor wonen, werken en verblijven. In ons buitengebied spelen grote transities met betrekking tot klimaat, energie en landbouw. De gevolgen daarvan komen vol op ons af. Dat leidt tot maatschappelijke spanningen. Wij zoeken naar een nieuw evenwicht. We willen een vitaal en multifunctioneel buitengebied behouden, waarin een nieuw en duurzamer evenwicht ontstaat tussen het agrarische gebruik, natuur, biodiversiteit, recreatie, wonen, klimaat en energieopwekking. Dat stelt ons voor nieuwe opgaven en biedt tegelijkertijd nieuwe kansen. We willen de dynamiek bevorderen, ruimte geven aan nieuwe mogelijkheden en innovaties stimuleren. In de geest van de Omgevingswet. Dat willen we doen met intensieve betrokkenheid van de samenleving. Visies en belangen lopen echter fors uiteen. Het is aan de gemeenteraad om de richting te bepalen en keuzes te maken.

Focus op uitvoeringsprogramma's
In 2020 hebben we via sectorale visies onze ambities op landbouw, recreatie en toerisme opnieuw bepaald. Onderdeel daarvan is de heroriëntatie op onze rol als gemeente, mede in relatie tot die van belanghebbenden en stakeholders. Afhankelijk van de specifieke opgaven vervullen we rollen van verschillende aard: stimuleren, regisseren, verbinden, faciliteren, toezicht houden. Dat hebben we vertaald naar uitvoeringsprogramma’s waar we de komende jaren aan werken. We zien in het buitengebied veel initiatieven. Een belangrijke rol is het ondersteunen daarvan daar waar ze in ons beleid passen. In onze organisatie is beperkte capaciteit aanwezig om dat te doen. Daarom zorgen we telkens voor een heldere intake en prioritering en zijn we duidelijk over onze rol.

• Transitie van de landbouw: het is onmogelijk om de consequenties van de dynamiek rondom de landbouw in te kunnen schatten. Wij hebben onze aanpak in een richtinggevend beleidskader beschreven. Met als kern dat de transitie aan de sector zelf is, dat hogere regelgeving voor ons een gegeven is en dat wij met name inzetten op het bieden van toekomstperspectief voor gezonde bedrijven die meegaan met de eisen van de tijd. We ondersteunen innovaties zoals de pilot mestverwerking, energyfarming en ODE.

Ook in onze regio is sprake van een versnelde sanering binnen de agrarische sector. Het VAB beleid geeft richting aan onze opstelling bij initiatieven van stoppende agrariërs wiens bedrijf niet wordt voortgezet of overgenomen en waarbij sprake is van leegstand van gebouwen. Met een actief opererend loket faciliteren we agrariërs die zoeken naar oplossingen.

• Onze inspanningen voor recreatie en toerisme richten zich op de drie elementen van de sectorale visie: producten, verhalen, promotie. Er lopen allerlei initiatieven van ondernemers die de aantrekkingskracht van ons aanbod forse nieuwe impulsen kunnen geven. Die willen we zo goed mogelijk faciliteren. Themagewijs zoeken we samenwerking met andere partijen en de provincie. We hebben afspraken gemaakt hoe we dit gaan organiseren en wat de rol van ons als gemeente is in relatie tot “het veld”.
• Om trots en zuinig op te zijn en om door te vertellen. Dat is het motto van ons erfgoedbeleid. Uit allerlei voorbeelden blijkt dat erfgoed leeft in Oss. En steeds weer zijn er initiatieven om historische gebouwen een nieuwe toekomst te geven. Oss staat door de inspanningen van de laatste jaren stevig op de kaart als erfgoedgemeente. We willen die positieve ontwikkeling verder vormgeven en doorvertalen naar een krachtiger structurele aanpak waarbij we de kennis en inzet van de vele vrijwilligers goed tot hun recht laten komen. Het Stadsarchief is daarin een belangrijke partner. Om de basis op orde te kunnen houden en om de extra slag te kunnen maken die het erfgoed in Oss verdient  zullen we investeringen moeten doen. Het vervolg op de intergemeentelijke aanpak van de Zuiderwaterlinie is onderwerp van gesprek met het nieuwe Provinciebestuur.
• Door de gezamenlijke partijen in de Maashorst is gekozen voor een andere vorm van samenwerking. Deze gaat uit van het concept van een gezamenlijk natuurgebied de Maashorst met autonomie van de vier gemeenten, samenwerking op deelgebieden en de vastlegging in bilaterale afspraken. Dit krijgt in 2021 vorm. Daarbij is 2021 een overgangsjaar naar een nieuwe invulling van onze eigen Osse ambitie met Herperduin en de Maashorst. Onderdeel daarvan is ook de wijze waarop wij de zo belangrijke natuur- en milieueducatie gaan organiseren.

Gebiedsvisie Vitaal Buitengebied
Wat die sectorale ambities in onderlinge samenhang betekenen voor en vragen van de beschikbare ruimte beschrijven we in de gebiedsvisie Vitaal Buitengebied. Dit is als het ware de onderlegger van de sectorale visies. In de moeizame en langdurige aanloop naar de vaststelling van het nieuwe Bestemmingsplan Buitengebied bleek gaandeweg nadrukkelijker dat het bestaande instrumentarium onvoldoende berekend is op de uitdagingen van deze tijd. Met de ontwikkeling van de integrale visie op het buitengebied leggen we de basis voor dit onderdeel van de op te stellen Omgevingsvisie en het daarop te baseren Omgevingsplan.

Koppelkansen
De afzonderlijke ontwikkelingen in ons buitengebied bieden koppelkansen. Het benutten daarvan is belangrijk. Sprekende voorbeelden zijn de Meanderende Maas en het nieuwe waterveiligheidstraject Cuijk-Ravenstein. Die bieden aanpalende kansen voor natuur, economie, erfgoed, recreatie en toerisme. En de Duurzame Polder biedt kansen voor koppelingen tussen landbouw en energieopwekking en in een integraal ontwikkelscenario voor andere waarden.
Dit programma heeft veel overlappingen met programma 5, zuinig op ons klimaat. Grote opgaven landen in het buitengebied zoals de bredere water/droogteproblematiek, natuurontwikkeling, biodiversiteit en energieopwekking. Die onderwerpen zijn in programma 5 uitgewerkt.

• We zorgen voor een integrale aanpak gericht op vitalisering van het buitengebied
• We spelen adequaat in op de transitie landbouw
• We ontwikkelen een nieuwe aanpak van de Maashorst-samenwerking
• We versterken de infrastructuur voor recreatie en toerisme
• We behouden en maken ons erfgoedbeleid meer beleefbaar